زندگینامه نیما یوشیج
علی اسفندیاری، فرزند ابراهیم نوری اسفندیاری در سال 1338 در یوش، از روستاهای نور مازندران به دنیا آمد. وی نام شعری نیما بر شعرهای خود برگزید. نیما در مدرسه فرانسوی سن لویی تهران درس خواند و همین باعث شد که با زبان و ادبیات فرانسوی آشنا شود.نیما ابتدا به شیوه شاعران کلاسیک شعر های موزون و قافیه دار می سرود اما بعدها به واسطه آشنایی اش با ادبیات فرانسوی اشعارش را در سبکی نو قافیه دار و موزون سرود.
در شعر نیما قالب های عروضی شکسته شده به همین دلیل به اشعار او شعر نو گفته می شود وی در سال 1300 منظومه افسانه را انتشار داد که سرآغازی برای پیدایش شعر نو می دانند با وجودمخالفت های بسیاری که با سبک نیما یوشیج شد اما بعدها شاعران زیادی از سبک نو نیما یوشیج در سرودن اشعارشان استفاده کردند.
آثار نیما یوشیج
در هنگامی که مدت اندکی از انتشار نخستین آثار نیمایوشیج از جمله «قصه رنگ پریده» و « ای شب» هنوز نگذشته بود ، او نامه ای خطاب به یکی از مدیران جراید تهران نوشت . وی نامه خود را چنین آغاز می کند:
« من اشیاء را از مبدا و اصل شان پیدا می کنم. موضوع شهرت، موضوع بی اهمیتی است که کاملا به واسطه توهمات خیالی ما اهمیت یافته است. هر وقت در آن فکر می کنم فی الحال این تصور در من قوی می شود که مشهور و انگشت نما شده ام. خیلی خوب پس از انگشت نما شدن شخص چه باید بکند؟
به خانه اش برگردد، خوب بخورد و بیاشامد، گل زیبائی در کنار داشته باشد. همین کار را وقتی که مانعی در بین نیست قبل از شهرت می توان انجام داد. چرا به خودمان زحمت بدهیم.»
نیما یوشیج که احتمالا هنوز در آزردگی انتقادات و استهزاء هائی که به کتاب نخستین او شده بود به سر می برد، در ادامه نامه اش نوشت:
«به طور نمونه و برای بستن زبان کسانی که در غیاب، به واسطه ضعف فکر و احساس باطنی، عمرشان به استهزای دیگران می گذرد چند قسمت خیلی مختصر ولی رنگارنگ از چندین کتاب خودم خواهم داد؛ اگر تغییر رای پیدا نشود و تنبلی بگذارد.»
اما در بیوگرافی های موجود از نیما یوشیج اشاره ای به این چند کتاب و به طور مشخص کتاب «آیدین» نشده است. نیما یوشیج در زندگی نامه خودنوشته اش می نویسد: «در سال 1300 منظومه ای به نام «رنگ پریده» را انتشار داده بودم. من پیش از آن شعری در دست ندارم. در پائیز سال 1301 نمونه دیگر از شیوه کار خود« ای شب » را که پیش از این تاریخ سروده بودم و دست به دست خوانده و رانده شده بود، در روزنامه هفتگی نوبهار دیدم.»
در سالشمار زندگی و آثار نیمایوشیج که در وب سایت رسمی نیمایوشیج وجود دارد، در مورد آثار او در طی مقطع زمانی سال های 1299 تا 1306 آمده است:
1300 – انتشار «قصه رنگ پریده» تهران مطبعه سعادت
1301 – چاپ و انتشار قسمتی از « افسانه» در روزنامه «قرن بیستم» میرزاده عشقی
1302 – چاپ و انتشار شعر « ای شب» در مجله بهار
1303 – چاپ و انتشار کتاب « منتخبات آثار» توسط محمد ضیاء هشترودی . تهران، کتابخانه بروخیم
همانگونه که مشاهده می شود نه در زندگی نامه خودنوشت نیمایوشیج و نه در فهرست رسمی آثار او، نام و یادی از کتابی با عنوان«آیدین» وجود ندارد. پس انچه که نیمایوشیج در نامه اش از ان یاد کرده و حتی قسمت هائی از آن را نقل می کند، چیست؟
این احتمالا وجود دارد که در سال های مزبور نیما یوشیج طرح و اتود کتاب یا کتاب هائی در زمینه نثر را در دست کار داشته که به دلایلی آنها را تکمیل نکرده است. یکی از این گونه طرح ها، کتابی با عنوان «آیدین» می باشد . او در همان نامه قبل از انکه چند قسمت از کتاب «آیدین » را نقل کند، به مخاطب خود هشدار می دهد:
«ولی تو هرگز در انتشار دادن آثار یک نفر مثل من که با اخلاق وحشیانه ام آشنا هستی، حق هیچ گونه منت گذاشتن را نداری و من هرگز مثل کسانی که خودشان و وظیفه شان را گم کرده اند، تشکر نخواهم کرد زیرا تو در این عمل به یک وظیفه اجتماعی و عمومی خودت رفتار کرده ای و توانسته ای از قبول این اوراق به طوری که درخواست کرده ای از مردمان ریاکار و طرار جدا شده باشی و در آتیه بگویند فلان نگارنده، دوست و حامی حق بود. نیما »
مشاهده اسناد مربوط به نیما یوشیج در سایت سند ایران به این اسناد استناد کنید
در ادامه نیمایوشیج چند قسمت از کتاب «آیدین را نقل می کند که در ادامه مروری بر فرازی از آن را خواهیم داشت:
نقل از کتاب آیدین اثر گمشده نیما یوشیج
| «حالت گرجستان در ماه مه خیلی شعف انگیز و با شکوه جلوه می کن. درخت های سرو و کاج یک زیبائی و برازندگی فکرآوری به جنگل های حوالی می دهد. عشقه به وبه خود، مثل پیراهنی تنگ و بلند، ساقه های سماقی رنگ انها را می پ.شاند. طلوع آقتاب به این رنگ های سیز که با سیاهی آمیخته شده است، یک نوع عشوه های بشاش و خندانی را می دهد. پرنده های کوچک انواع و اقسام روی صخره های سفید مشغول خواندن سرودهای صبح شان می شوند. جست و خیز انها روی سنگ ها، از حقارت جثه ، شباهت به خیالات منقطع شده از هم را دارد. خروس هم به نوبت خود روی پشت بام خانه خاموش روستائی گرجی، بال هایش را به هم زده و می خواند. به تعاقب صدای او سر و گردن روباهی از پشت درخت های جنگل پیدا می شود. آخرین نگاه های حسرت انگیز او قریه و شکار شبانه اش را وداع می کند. خوشا به حال تو که به خوشبختی در زیر این سقف زندگی می کنی. ای روستائی! بسیاری از مردمان بزرگ دنیا هستند که محروم زندگی می کنند و همین محرومیت، حقانیت آنها را که ممکن است روزی حامی و دستگیرشان بشود، پیش از آن که در میان مردم ظاهر بشوند، معدوم می کند.» |