اسناد اجتماعی

از جمله پر بحث ترین ابعاد تاریخ نگاری طی یک قرن اخیر، تاریخ اجتماعی است. مسائل مربوط به اجتماع و عظمت تغییر و تحولات در آن و اهمیت میزان تاثیر گذاری تغییرات اجتماعی بر دیگر ابعاد فعالیت های اجتماعی از فرهنگ و سیاست گرفته تا اقتصاد و هنر، سبب توجه بسیار زیاد محققین و پژوهشگران به آن مباحث شد. تاریخ اجتماعی تمرکز اصلی اش بر روی موضوع مردم و اجتماعات مردمی است و چنانچه انعکاس دهنده وقایع و رویدادهای فردی اعم از جوامع شهری، روستائی، کوچ نشین و ایلات و عشایر بوده و بر موضوعات ذکر شده تاکید دارد.

عزم جدی برای نگارش تاریخ اجتماعی، منجر به نگارش وقایع و تحولات جاری در زندگانی مردم عادی در مقابل تاریخ دولت داری و سیاسی شده است. در واقع با مطالعه اسناد اجتماعی به روند پیشرفت جامعه بشری می توان آگاهی یافت. تاریخ اجتماعی ممکن است از زندگی روزمره و فولکلور مردم عادی تا جریان سازی ها و جنبش های مردمی را شامل شود.

امروزه مطالعه و انجام تحقیقات در خصوص تاریخ اجتماعی و بازسازی و بازنمایی آن به همان اندازه ای که جستجو برای وقایع و تحولات سیاسی و حکومتی که در گذشته انجام می شد می تواند بسیار لذت بخش باشد. تاثیری که مطالعات اسناد اجتماعی بر جای می‌گذارد باعث تولید و افزایش دانش تاریخی از عامه مردم و سرنوشت آنها می‌شود و می‌تواند درک ما را از تاریخ معاصر ایران عمیق‌تر کند.

در همان چارچوب، اسناد موجود در بخش «اجتماعی» سایت «سند ایران» هم از نظر موضوعی و هم زمانی و هم به لحاظ روش شناختی می تواند افق های جدیدی را در مطالعات اجتماعی در ایران نشان دهد. در آن مجموعه های اسنادی از موضوع های متنوعی از جمله:

• خانواده 
• خیریه ها
• ترکیب جمعیتی
• طبقات اجتماعی
• مهاجرت ها
• مشارکت های مدنی همچون انجمن های محلی 

وجود دارند که هر یک از آنها می تواند به نوبه خود، مدخلی بر انجام یک پژوهش مستقل و یا نگارش مقاله ای باشد.

امید است با انتشار و در دسترس قرار دادن اسناد «اجتماعی» به شکوفائی هر چه بیشتر تاریخ نگاری اجتماعی ایران کمکی کرده باشیم.