پرویز ثابتی ؛ غلط ترین آدرس در تاریخ معاصر ایران

چند سال پیش کتابی با عنوان « در دامگه حادثه» در رابطه با آقای پرویز ثابتی چاپ شد که در واقع متن مصاحبه عرفان قانعی با پرویز ثابتی بود. از استاد گرانقدری نظرش را در همین رابطه پرسیدم و او گفت به آنچه که آقای ثابتی در آن گفتگوها بیان کرده نباید اهمیت داد به آنچه که نگفته، باید اهمیت داد. این سخن استاد مرا بسیار به فکر فرو برد. اکنون که بحث‌ها بر سر آقای پرویز ثابتی دوباره تکرار می‌شود، این بار به لطف فضای مجازی، خصوصاً در توئیتر، دامنه‌ی آن دیگر محدود به مصاحبه‌کنندگان و مخاطبان آن مصاحبه نیست، بلکه در سطح وسیعی در شبکه‌های اجتماعی گسترش یافته است، جایی که هر کس برای خود تاریخ‌دان و تحلیلگر شده است. در همین راستا، کلیدواژه “پرویز ثابتی توئیتر” به یکی از پرتکرارترین عبارات این روزها تبدیل شده و مباحث پیرامون نقش او را بیش از پیش داغ کرده است.

پرویز ثابتی کیست

پرویز ثابتی (زاده فروردین 1315) در مهدی شهر (سنگسر سابق) در استان سمنان در خانواده ای از یک طبقه متوسط به دنیا آمد. وی در دانشکده حقوق دانشگاه تهران تحصیل کرد و پس از فارغ التحصیلی به استخدام ساواک در آمد. ثابتی به سرعت در رده های ساواک ترقی کرد و در ال 1352 به عنوان رئیس اداره سوم ساواک سازمان اطلاعات و امنیت کشور منصوب شد. اداره سوم مسئول مبارزه با مخالفان چپ‌گرا، از جمله گروه های مسلحی مانند فدائیان خلق و سازمان مجاهدین خلق بود.در واقع یکی از مقامات امنیتی که در سرکوب مخالفان و اعتراضات ضد شاه در سال های منتهی به انقلاب ایران نقش داشت ثابتی بود.

پیش از انقلاب، پرویز ثابتی توانست از کشور خارج و به ایالات متحده پناهنده شود و تا به امروز نیز در ایالات متحده زندگی می کند و هر چند وقت یکبار از طرف عده ای از وی استفاده تبلیغاتی (نفیا و اثباتا) در رسانه های مختلف می شود. در همین راستا بسیاری به بیان ابعاد مختلف یک موضوع آن هم اغلب تکراری در خصوص پرویز ثابتی بسنده می‎ کنند و مطلب جدیدی را نمی توان استخراج کرد.آقای پرویز ثابتی هنوز در قید حیات هستند و اغلب اطرافیان وی هم همینطور، این فرصت را دارند که به دفاع از اعمال و عملکرد خود بپردازند و همینطور افرادی که ایشان از آنها نقل می کنند نیز دیگر زنده نیستند که به صحت و سقم حرفهای ایشان واکنشی نشان بدهند.

 اساسا تاریخ شفاهی از نظر علمی ثابت شده است که قابل اعتنا نبوده و ذهن انسان به مرور زمان و به ویژه در ایام میانشالی و کهولت، واقعیت ها را جابه جا کرده و یا آن گونه که خود می خواهد به رویاها، جامعه ماقعیت می پوشاند. بدین لحاظ است که تاریخ شفاهی و خاطرات نیز از نظر سندیت تاریخی قابل اطمینان و استناد نیستند و جزو منابع دست آخر پژوهشی به حساب می آیند تنها با مطالعه مداوم اسناد تازه پژوهش شده می توان ابعاد یک موضوع واقعه و شخصیت های تاریخی را روشن کرد.

موضوعاتی مانند آقای پرویز ثابتی، از لحاظ اهمیت داشتن یک موضوع پژوهشی مستقل، آنقدر پیش پا افتاده هستند که قابل اعتنا نمی باشند. او یک مهره بود و یک مهره ماند و قطعا یک مهره هم می رود. همان گونه که وی مجری سیاست های داخلی بود که بعد از خروج از ایران و اقامت در آمریکا هم مجری همان سیاست ها است و در حال حاضر هم فضا سازی ها و جو سازی های فعلی هم در نتیجه همان سیاستی است که افکار را به سمت آدرس های غلط منحرف نماید. نکته اصلی این است که پرویز ثابتی مهره و نقابی برای هدایتگران اصلی ساواک بود. کسانی که مسئولیت اصلی اختناق حاکم بر ایران، مسئولیت آنچه در مرداد 1332 بر ایران گذشت را به عهده داشتند.

— سوالی اصلی در مورد پرویز ثابتی این است که چگونه در شرایطی که در پائیز و زمستان 1357 رژیم پهلوی با وجود چنین مقامات امنیتی با تجربه ای(!!! به گفته خودشان البته) داشت، سُرُو مُرُو گنده، سر از ینگی دنیا درآورند؛ و در آنجا در کمال آرامش به سر می برند و گاهی هم دم خورانِ و مصاحبه کننده گان برای انحراف افکار و اذهان می آیند و بر آن اساس کتاب ها و مصاحبه هایی را هم با های و هوی فراوان منتشر کنند.

اکنون هم باز همان های و هوی که همگی برای انحراف افکار عمومی از توجه به گردانندگان اصلی و محوری و موسسین و برنامه ریزان دستگاه های امنیتی ایران است و در دوره پهلوی به یک عده افراد درجه پنجم و ششم و مجری بی چون و چرایی که بزرگشان پرویز ثابتی بود، اشاره می کنند.

موضوع پرویز ثابتی، جایگاهش و اهدافی که از نحوه مطرح شدنش، می شود آنقدر آشکار است که های و هو های دیروزی و امروزی فقط به درد افراد همگنِ پرویز ثابتی می خورد که وی را نُقل مجالس و آن را دست مایه انحراف افکار می کنند.

اگر به دنبال بررسی اسناد تاریخی معتبر درباره رویدادهای مهم انقلاب اسلامی و تحولات سیاسی آن دوران هستید، پیشنهاد می‌کنیم مجموعه اسناد مرتبط را در سایت سند ایران مطالعه کنید. این اسناد می‌توانند به درک بهتر وقایع تاریخی و تحلیل دقیق‌تر آن‌ها کمک کنند.