نلسون راکفلر (NELSON A. ROCKEFELLER) در 8 ژوئیه 1908 در شهر مین ایالات متحده آمریکا به دنیا آمد. او نوه ی جان دی. راکفلر، بنیانگذار استاندارد اویل، و فرزند جان دی. راکفلر جونیور بود. وی فارغ التحصیل کالج دارتموث در سال 1930 و تا سال 1940 در مشاغل مختلف خانوادگی و دولتی کار کرد.
مناصب نلسون راکفلر
وی از سال 1959 تا 1973 چهار دوره فرماندار نیویورک بود همچنین سه دوره از طرف جمهوری خواهان آمریکا در سال های 1960، 1964 و 1968 نامزد ریاست جمهوری شد. که در هر سه دوره هم از ریاست جمهوری باز ماند. نلسون راکفلر در سال 1974 توسط رئیس جمهور جرالد فورد به عنوان چهل و یکمین معاون رئیس جمهور ایالات متحده منصوب شد.
نلسون راکفلر یک چهره برجسته در سیاست و تجارت آمریکا بود که به خاطر نقش های مختلفی از جمله موارد زیر را بر عهده داشت.چهل و یکمین معاون رئیس جمهور ایالات متحده (1974-1977): وی در زمان استعفای اسپیرو اگنیو تحت ریاست جرالد فورد خدمت کرد. فرماندار نیویورک (1959-1973): او برای چهار دوره این سمت را بر عهده داشت و سیاست های مترقی در زمینه آموزش، مراقبت های بهداشتی و محیط زیست را اجرا کرد.
تاجر و نیکوکار: او فعالانه در مشاغل خانوادگی مانند مرکز راکفلر و شرکت بین المللی بیسیک اکونومی شرکت داشت و از موسسات مختلف فرهنگی و هنری حمایت می کرد. راکفلر یک شخصیت پیچیده و بحث برانگیز بود. او به خاطر ایده‌ها و رهبری مترقی‌اش مورد تحسین قرار می‌گرفت، اما به دلیل ثروت، امتیازات و مشارکت در برخی مناقشات سیاسی همواره مورد انتقاد قرار می‌گرفت.
ثروت خانوادگی نلسون راکفلر
نلسون راکفلر تا حد زیادی با پیشینه خانوادگی اش تعریف می شود. ثروت راکفلر یک میراث خانوادگی بود که در سال 1859 توسط پدر بزرگش جان دی. راکفلر با تاسیس اولین پالایشگاه نفت فراهم شده بود. پدر و پدربزرگش از ثروتمندترین مردان آمریکا با روابط تجاری و سیاسی گسترده بودند، نلسون برای رشد خود از این میراث استفاده کرد. تأثیر ثروت و قدرتی که در طول سه نسل ایجاد شده بود، به ظهور سیاسی او کمک کرد. نلسون راکفلر در حوزه‌های خصوصی و عمومی بسیاری در جهت منافع تجاری خانوادگی اش کار کرد اما در ادامه راه و فعالیت های اجتماعی اش، میراث خانواده مادری خود یعنی فعالیت در عرصه سیاست را برگزید.
پدربزرگ مادری راکفلر، سناتور آمریکایی نلسون آلدریچ از رود آیلند و آلدریچ یکی از رهبران حزب جمهوری خواه در کنگره بود . وی با استفاده از ثروت خانوادگی اش پروژه های مطالعاتی زیادی را اجرا و رهبری کرد که تاثیر بلند مدت آن تا به امروز همچنان باقی مانده است. نلسون راکفلر در سال 1979 بر اثر حمله قلبی در شهر نیویورک درگذشت.
نلسون راکفلر و ارتباط او با ایران
نلسون راکفلر، به عنوان یک سیاستمدار تأثیرگذار آمریکایی، در سیاست خارجی ایالات متحده نقش فعالی داشت. روابط او با ایران به‌ویژه در دوره جنگ سرد و دوران حکومت محمدرضا شاه پهلوی قابل‌توجه است. او یکی از طرفداران سیاست‌های توسعه اقتصادی و حمایت از حکومت‌های هم‌پیمان آمریکا در برابر نفوذ شوروی بود.
راکفلر، با نفوذ خود در دولت ایالات متحده و از طریق ارتباطات نزدیک با محافل اقتصادی و سیاسی، در تصمیم‌گیری‌های کلان مرتبط با ایران تأثیر داشت. او به عنوان معاون رئیس‌جمهور در دولت جرالد فورد و همچنین در سال‌های حضورش در عرصه سیاست، حامی روابط استراتژیک و اقتصادی آمریکا با ایران بود.
حمایت از سیاست‌های اقتصادی و نفتی در ایران
یکی از جنبه‌های مهم ارتباط نلسون راکفلر با ایران، نقش او در سیاست‌های نفتی و اقتصادی بود. خاندان راکفلر، که از بنیان‌گذاران استاندارد اویل (شرکتی که بعدها به چندین شرکت بزرگ نفتی از جمله اکسون موبیل تبدیل شد) بودند، از دیرباز در صنعت نفت حضور داشتند. در نتیجه، نلسون راکفلر نیز در تصمیمات مربوط به سیاست‌های نفتی آمریکا در خاورمیانه، از جمله ایران، تأثیرگذار بود.
در دهه ۱۹۷۰، ایران یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان نفت به آمریکا و از متحدان کلیدی غرب در منطقه بود. سیاست‌های اقتصادی شاه، از جمله برنامه‌های صنعتی‌سازی و افزایش درآمدهای نفتی، با حمایت آمریکا و برخی از محافل اقتصادی وابسته به راکفلرها اجرا می‌شد. بانک‌ها و مؤسسات مالی وابسته به خانواده راکفلر، از جمله چیس منهتن بانک، نقش مهمی در مدیریت سرمایه‌گذاری‌های ایران داشتند.
نقش راکفلر در سیاست‌های امنیتی و نظامی ایران
در کنار مسائل اقتصادی، همکاری‌های امنیتی و نظامی میان ایران و آمریکا نیز به شدت تحت تأثیر تصمیمات مقاماتی همچون نلسون راکفلر بود. ایران در دوران پهلوی به عنوان یکی از پایگاه‌های مهم سیاست مهار شوروی و جلوگیری از نفوذ کمونیسم در خاورمیانه شناخته می‌شد. در این راستا، آمریکا میلیاردها دلار سلاح و تجهیزات نظامی پیشرفته به ایران فروخت و نیروهای نظامی ایران تحت آموزش و نظارت مستشاران آمریکایی قرار گرفتند.
راکفلر از مدافعان سیاست‌های حمایت از رژیم‌های دوست آمریکا در خاورمیانه بود و به همین دلیل از افزایش فروش تسلیحات به ایران و تقویت نقش ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای حمایت می‌کرد. این سیاست بعدها در بحران انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ ایران مورد انتقاد قرار گرفت، زیرا بسیاری معتقد بودند که حمایت‌های گسترده آمریکا از حکومت شاه باعث افزایش نارضایتی عمومی در ایران شد.
اسناد مرتبط با نلسون راکفلر در سایت سند ایران
در سایت سند ایران، بخشی از اسناد مرتبط با اسناد سیاست خارجی ایالات متحده و نقش سیاستمداران آمریکایی در ایران منتشر می‌شود. این اسناد شامل مکاتبات، گزارش‌های دولتی، یادداشت‌های دیپلماتیک و تحلیل‌های امنیتی است که به بررسی چگونگی تأثیرگذاری چهره‌هایی مانند نلسون راکفلر بر سیاست‌های آمریکا در قبال ایران می‌پردازد.
برخی از مهم‌ترین موضوعات مربوط به اسناد نلسون راکفلر و ایران عبارت‌اند از:
- نقش او در تصمیمات اقتصادی و نفتی مرتبط با ایران
- روابط مالی و بانکی میان ایران و مؤسسات وابسته به خاندان راکفلر
- حمایت از فروش تسلیحات و همکاری‌های نظامی با ایران
- گزارش‌ها و تحلیل‌های او درباره وضعیت ایران در آستانه انقلاب ۱۳۵۷
این اسناد برای پژوهشگران، تاریخ‌نگاران و علاقه‌مندان به سیاست خارجی و تاریخ معاصر ایران منابع ارزشمندی هستند که می‌توانند به درک بهتری از نقش آمریکا و شخصیت‌هایی مانند نلسون راکفلر در تحولات ایران قرن بیستم کمک کنند.
در آینده، با بررسی و انتشار اسناد بیشتر، امکان تحلیل دقیق‌تری از نقش نلسون راکفلر در سیاست‌های آمریکا نسبت به ایران فراهم خواهد شد. کاربران می‌توانند با مراجعه به سایت سند ایران، ضمن ثبت نام و خرید اشتراک به این اسناد دسترسی پیدا کرده و در تحقیقات خود از آن‌ها بهره ببرند.
در مورد نلسون راکفلر به این اسناد سند ایران استناد کنید:
یک دیدگاه برای “نلسون راکفلر کیست | سند و مصاحبه ای از او در ایران | اسناد جدید”
سلام
چقدر جالب است که به مخاطب مطالعه اسناد و محتوای جدید را پیشنهاد می دهید خصوصا در مورد خارجی ها در ایران متن و سند کم است.
بسیار ممنون