برای اعتراض به اعمال حاکم شهر و کمک یهودیان به آنها در دوره ناصر الدین شاه مسلمان در معبد یهودیان در همدان (آرامگاه استر و مردخای) بست می نشینند، این گزارش بسیار کوتاه و نادر است. گزارشی از کمک ایرانیان یهودی به هموطنان مسلمانشان در خصوص گرفتن حقشان از حاکم ظالم همدان است.
متاسفانه تاریخ نگاریِ رسمیِ تکراریِ مرسوم در ایران که البته تنها اشتراک لفظی با علم تاریخ نگاری داشته و در واقع محصولی از نگاه بیمارگونهِ سیاست زده و سازمانی در علوم انسانی است، هیچ گاه به ابعاد و زوایای تاریخ اجتماعی ایران و نحوه تعاملات اجتماعی ملل و اقوام و سکنه ایرانی با یکدیگر در طول تاریخ و به ویژه تاریخ معاصر ایران نمی پردازد. بدین جهت در آن گونه قرائت سیاست زدهِ از تاریخ، جائی برای همزیستی ها، مسالمت جوئی ها و همکاریهای مردم با یکدیگر، فارغ از قومیت و مذهب و رنگ پوست و …. وجود ندارد.
یک سند از کمک یهودیان همدان به مسلمانان در معبد یهودیان
اما علیرغم وجود چنین وضعیتی، باز هم در خلال منابع درجه اول تاریخی، گزارشات فراوانی از این دست گزارشی که متن آن در ذیل ارائه شده است، وجود دارد. کمک همه جانبه ایرانیان یهودی اهل همدان به هموطنانشان برای تظلم خواهی آنان از ظلم حاکم، موضوعی است که م می تواند انگیزهای برای انجام یک پژوهش جدی در زمینه همگرائی های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی بین ایرانیان در طول تاریخ معاصر باشد. با امید به تحقق و اجرای چنین پژوهشی، با هم مروری بر گزارش کوتاه ولی دلنشین ذیل خواهیم داشت:
| اصل سند [بست نشینی مسلمانان در معبد یهودیان همدان] «در همدان در شهر صفر از تعدی حاکم [شهر] رعایای بلوک ( خدابنده لو) به شهر آمده و در معبد یهودیهای آنجا به التجا رفته و بست نشسته اند و سه روز که یهودیهای آنجا اتفاق کرده بودند، از آنها نگهداری نموده. چون خواسته بودند به تهران تلگراف کرده عرض تظلم آنها را خدمت اولیای دولت برسانند. حاکم [شهر] مستحضر شده نیمی از آنچه از آنها به ظلم و عدوان گرفته بود [را] رد کرده و رعایا از بست کنشت (یعنی معبد یهود) بیرون آمده اند.» منبع سند: هفته نامه اختر اسلامبول، ش 16، س 6، 19 ربیع الثانی 1297ق، ص 126 |
