رضا شاه یکی از رجال بسیار بحث برانگیز تاریخ معاصر ایران است. یکی از بهترین منابع برای شناخت شخصیت او، سخنان خود وی است که ابعاد گوناگون شخصیتش را برای ما روشنتر میکند. سخنان او نهتنها بازتابدهنده سیاستهای رسمی دوران سلطنتش هستند، بلکه راهی برای فهم ذهنیت، رویکرد و نظام فکری او نیز بهشمار میآیند. رضا شاه پهلوی در طول دو دهه حکومت خود، از کودتای سوم اسفند 1299 تا شهریور 1320، در طی فعالیتهای سیاسی، نظامی و امور مربوط به سلطنت، در مناسبتهای مختلف سخنرانیهایی ایراد کرده و نظرات و افکار خود را در موضوعهای گوناگون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، آموزشی، مذهبی و دینی بیان کرده است.
آن سخنان تا جایی که بررسی شده، به عنوان یک مجموعه گردآوری نگشته و در نتیجه بخش عمده و تقریبا تمامی آنها، به فراموشی سپرده شده اند.
با این حال، مجموعهای کامل از این سخنان تاکنون جمعآوری نشده است و به همین دلیل، بخش عمدهای از این سخنان، در دسترس عموم قرار نداشته و به مرور زمان به فراموشی سپرده شدهاند. در انتهای این متن، شما میتوانید لیست کامل مجموعه سخنان رضا شاه را مشاهده و اسناد بیشتر را دانلود کنید.
برای شناخت بهتر شخصیت و رفتار فردی در چنین سطحی، و نیز برای داوری منطبقتر با واقعیت، لازم است بدون پیشداوریها و ارزشگذاریهای پیشینی، سخنان فرد و دیدگاههای او درباره مسائل مختلف جامعه در طول زمان مورد بررسی قرار گیرد. در بخش «سخنان رضا شاه»، تلاش میشود متن کامل سخنرانیها و گفتههای او در دورهی ۱۲۹۹ تا ۱۳۲۰ ارائه گردد. این سخنان، بهویژه پس از آغاز سلطنت، توسط افراد حاضر در دفتر وی ثبت و از حالت شفاهی به نوشتاری تبدیل شده و منتشر شدهاند.
سخنان رضا شاه
🗣️ سخنان رضا شاه
سخنان درباره لباس متحدالشکل (۱۳۰۷)
امروز حسب المعمول عدهای از آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی حضور همایونی تشرف حاصل نمودند…
[بیانات ملوکانه:
امروز حسب المعمول عدهای از آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی حضور همایونی تشرف حاصل نمودند. اعلیحضرت همایونی در تایید فرمایشات سابق خودشان در باب مزایا و محسنات تغییر لباس و متحدالشکل شدن افراد مملکت بیانات مبسوطی ایراد فرموده و لزوم اتحاد لباس و کلاه را متذکر گردیدهاند و مخصوصا فرمودهاند آنهایی که هنوز لباس و کلاه خود را تغییر ندادهاند خوبست زودتر اقدام نموده و این وظیفه ملی را انجام دهند.
یکی از نمایندگان حاضر استقبال عمومی را نسبت به تغییر کلاه و لباس و اجرای نیات ملوکانه به عرض همایونی رسانید و جشن مفصلی را که دیشب در بازار کفاشها به همین مناسبت گرفته بودهاند به عرض میرساند.
اعلیحضرت همایونی جواباً اظهار فرمودند: تصور میکنید این یک چیز مهمی است؟ در صورتی که وظیفه عموم افراد ملت من است که باید در خصوص توحید لباس سعی و جدیت نمایند. این یک کار فوقالعاده نبوده است. اگر منظورتان میل من به این اقدام میباشد، من مکرر در این خصوص مفصلاً نظریه خودم را متذکر و اظهار نمودهام، والا این یک وظیفه عمومی است و ملیت و وطندوستی هر فردی حکم میکند که در توحید شکل اقدام نمایند.
سپس اعلیحضرت همایونی فرمودهاند: از قراری که شنیدهام جمعی از نمایندگان مجلس پیشنهاد و طرحی تهیه کردهاند که در مجلس شورای ملی در محل تماشاچیان غرفهای هم برای حضور نسوان تهیه شده و اجازه آنان در مجلس داده شود، در صورتی که به نظر من این کار از اصلاحاتی به شمار نمیآید که نمایندگان مجلس میخواهند اقدام کنند. برای اصلاحات مملکتی آقایان باید کارهای بهتری را انجام دهند و من بههیچ وجه این کار را در زمره اصلاحات ندانسته و تعقیب این موضوع را مقتضی و متناسب نمیدانم.
نسبت به تصمیم کمیسیون تهیه تشریفات افتتاح مجلس که هفته گذشته در مجلس منعقد گردید، اعلیحضرت همایونی شرحی تنقید فرموده و بیان داشتهاند که من بههیچ وجه منتقد تهیه این تشریفات نیستم بلکه عقیده دارم اینگونه امور باید به طور خیلی ساده انجام پذیرد، نه به این ترتیبی که کمیسیون راپورت کرده است. این تشریفاتی که کمیسیون در نظر گرفته است هیچگاه موافق میل من نیست.]
سخنرانی درباره آموزش زنان (۱۳۱۰)
[در یکی از جلسات دیدار دوره ای نمایندگان مجلس شورای ملی با رضا شاه، او اظهار نظر جالب و به یاد ماندنی در مورد حضور زنان در مجلس شورای ملی به عنوان تماشاچی کرد.
در آن زمان متعاقب گسترش نهضت زنان در ایران و در جستجوی دستیابی به چشم اندازهای جدیدی در حوزه فعالیت آنان، چند تن از نمایندگان مجلس پیشنهاد حضور زنان در صحن مجلس به عنوان تماشاچی را ارائه کردند.
این پیشنهاد مورد توجه و استقبال اکثریت نمایندگان قرار گرفته و با موافقت آنان، قرار شد بخشی از جایگاه تماشاچیان را به زنان اختصاص دهند.
در آستانه اتمام کار، خبر به گوش رضا شاه رسیده و او در ضمن یکی از ملاقات هایش با نمایندگان مجلس، ضمن تاکید بر پوشیدن لباس متحدالشکل توسط آقایان، به موضوع حضور زنان در جایگاه تماشاچی در مجلس نیز اشاره کرده و نظر خود را به این ترتیب بیان کرد:
«بیانات ملوکانه
امروز حسب المعمول عدد از آقایان نمایندگان مجلس شورای ملی حضور همایونی تشرف حاصل
نمودند.
اعلیحضرت همایونی در تایید فرمایشات سابق خودشان در باب مزایا و محسنات تغییر لباس و متحد الشکل شدن افراد مملکت بیانات مبسوطی ایراد فرموده و لزوم اتحاد لباس و کلاه را متذکر
گردیده اند و مخصوصا فرموده اند آنهایی که هنوز لباس و کلاه خود را تغییر نداده اند خوب است زودتر اقدام نموده و این وظیفه ملی را انجام دهند
یکی از نمایندگان حاضر استقبال عمومی را نسبت به تغییر کلاه و لباس و اجرای نیات ملوکانه به عرض همایونی رسانید و جشن مفصلی را که دیشب در بازار کفاش ها همین مناسبت گرفته بودهاند به عرض می رساند
اعلیحضرت همایونی جوابا اظهار فرمودند. تصور می کنید این یک چیز مهمی است در صورتی که وظیفه عموم افراد ملت من است که باید در خصوص توحید لباس سعی و جدیت نمایند و این یک کار فوق العاده نبوده است اگر منظورتان میل من به این اقدام می باشد من مکرر در این خصوص مفصلا نظریه خودم را متذکر و اظهار نموده ام والا این یک وظیفه عمومی است و ملیت و وطندوستی هر فردی حکم می کند که در توحید شکل اقدام نمایند.
سپس اعلیحضرت همایونی فرموده اند از قراری که شنیده ام جمعی از نمایندگان مجلس پیشنهاد و طرحی تهیه کرده اند که در مجلس شورای ملی در محل تماشاچیان غرفه ای هم برای حضور نسوان تهیه شده و اجازه آنان در مجلس داده شود در صورتی که به نظر من این کار از اصلاحاتی به شمار نمی آید که نمایندگان مجلس می خواهند اقدام کنند برای اصلاحات مملکتی آقایان باید کارهای بهتری را انجام دهند و من به هیچ وجه این کار را در زمره اصلاحات ندانسته و تعقیب این موضوع را مقتضی و متناسب نمی دانم.»
بدیهی است پس از اظهار نظر و دستور شاه، جایگاه فراهم شده برای زنان، تعطیل و بسته شد و تنها حدود ربع قرن بعد بود که زنان این امکان را یافتند که به عنوان تماشاچی در مجلس شورای ملی حاضر شوند.
]
مشاهده تمام سخنرانیهای رضا شاه
برای مشاهده فهرست کامل سخنرانیها، ابلاغیهها و بیانیه های رضا شاه در سالهای مختلف، به صفحه زیر مراجعه کنید:
مشاهده آرشیو سخنرانی های رضا شاه
برای آگاهی از وضعیت هنرمندانی همچون میرزاده عشقی می توانید به پادکست ترور اشتباهی میرزاده عشقی در دوره رضاه که توسط مسعود کوهستانی نژاد بیان شده است مراجعه نمایید.
۲ دیدگاه برای “سخنان رضا شاه | مجموعه کامل از ۱۲۹۹ تا ۱۳۲۰”
بسیار مطلب و سند ارزشمندی است. پیشنهاد می کنم اگر همه سخنان یکجا در قالب یک فایل دانلودی ارائه بدهید خیلی بهتر باشد
من هم موافقم اگر تمام مطالب و سخنان رضا شاه در قالب یه فایل ارائه دهید خیلی بهتر می شود.